Inleiding
Bij de Perspectiefnota 2017 schreven we dat de doorontwikkeling van de organisatie draait om het vergroten van het vertrouwen van de Almelose inwoner in de gemeente. Door programmatisch en wijkgericht te gaan werken willen we meer dan voorheen werken voor resultaten en effecten in de stad en intensiever interactie aangaan met de stad. Maar wat verstaan we nu onder programmasturing en wijkgericht werken en wat betekent dit voor het programmaplan en de hoofdopgaven in deze begroting 2019?

Programmaplan
In het coalitieakkoord staat wat we willen bereiken in de stad op het gebied van zorg, economie en participatie, binnenstad, duurzaamheid en veiligheid. In samenspraak met inwoners, ondernemers, en het maatschappelijk middenveld stellen we hiervoor programma’s op. In de programma’s zullen de maatschappelijke effecten voor inwoners en stad centraal staan. Wij maken met inwoners, ondernemers en instellingen afspraken op welke wijze zij gaan bijdragen aan gezamenlijke ambities. Wijk- en programmasturing is daarvoor het middel.
Het college heeft inmiddels een eerste programmaverkenning gedaan met maatschappelijke partners. Voor de thema’s uit het coalitieakkoord (binnenstad, zorg, economie en participatie, duurzaamheid en veiligheid) is gezamenlijk verkend waar ambities overeenkomen en wat we willen bereiken in de stad. Aan de hand van feitelijke cijfers en de belangrijkste trends en ontwikkelingen heeft het college gesprekken gevoerd met onze partners in de stad over de strategische doelstellingen. Een eerste prioritering in de programma’s is gezamenlijk benoemd.

Wat zijn programmasturing en wijkgericht werken?
Programmasturing
Programmasturing gaat over het behalen van concrete en voor inwoners voelbare resultaten en gewenste effecten in de stad. Het betreft in eerste instantie grotere veranderingsvraagstukken, die over de hele stad gaan en niet binnen wijken, door de gemeente of door ‘de stad zelf’ kunnen worden opgelost. Een programma heeft een begin en een eind. Realisatie van de doelen betekent het einde van het programma. De raad stelt vast welke doelen en veranderopdrachten moeten worden gerealiseerd.

Wijkgericht werken
Wijkgericht werken gaat over inwoners, die zelf bepalen in en bijdragen aan hun eigen wijk en buurt. Het behalen van resultaten in wijken vanuit de vraag en de belevingswereld van de inwoner. Door wijksturing mogen verschillen tussen wijken ontstaan zowel in beeld als in het niveau van vraagstelling en –beantwoording tussen bestuur/organisatie en inwoners. Dit vraagt loslaten en vertrouwen geven aan de burgers. Hierin schuilt een wederkerig leerproces tussen gemeente en bewoner. Juist door wijkgericht werken willen we dichtbij de inwoner herkenbaar zijn en vertrouwen winnen.

Wat betekent dit voor het gemeentebestuur?
Programmasturing gaat niet vanzelf. Organisatie, college, raad en stad zijn in één samenhangend systeem onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het veranderen van de organisatie zal geen effect hebben als college en raad niet parallel veranderen.
Het bouwen van een goed programma valt of staat met het formuleren van goede programmadoelen. Een goed programmadoel is concreet, heeft draagvlak in de stad en brengt overzicht en focus aan. Dat laatste betekent dat ze ook inzichtelijk maken wat we níét gaan doen. De resultaten van programmadoelen zijn zichtbaar en voelbaar in de stad. De acties (het ‘hoe’) vloeien logisch voort uit en dragen bewezen bij aan het programmadoel.
Programmagericht werken moet een bijdrage leveren aan de kwaliteit van het politieke debat en sturing vanuit en in de gemeente: meer het gesprek over strategische doelen en minder over incidenten en operationele vraagstukken. Dit heeft gevolgen voor de raadsvergaderingen, politieke beraden, portefeuille overleggen en portefeuilleverdeling (denk aan programmawethouders).